W kwietniu 2018 r. Komisja Europejska przedstawiła pakiet zmian w regulacjach z zakresu prawa konsumenckiego pt. „Nowy ład dla konsumentów” („A New Deal for Consumers”). Pakiet obejmuje komunikat oraz wnioski legislacyjne dotyczące nowelizacji dyrektyw konsumenckich. Celem programu jest modernizacja dotychczasowych dyrektyw konsumenckich tak, aby podążały za rozwojem technologii cyfrowych i zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów w UE. Wpisem tym rozpoczynamy cykl, w którym będziemy przyglądać się szczegółowo każdej ze zmian proponowanych w nowelizowanych dyrektywach.
Główne grupy nowelizowanych zagadnień dotyczą aspektów działalności online, umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, podwójnych standardów jakości produktów, skutecznych sankcji, a także usuwania barier dla prowadzenia działalności gospodarczej.
Tematyka ta jest nam szczególnie bliska, ponieważ mieliśmy przyjemność uczestniczyć w dyskusji nad potrzebą planowanych zmian w trakcie Obywatelskiego Dialogu Konsumenckiego w Polsce. Dyskusja taka miała miejsce 11 października 2018 r. w Warszawie i wzięli w niej udział przedstawiciele Komisji Europejskiej, UOKiK oraz organizacji konsumenckich. Dr Aleksandra Kunkiel-Kryńska brała udział w panelu dotyczącym podwójnej jakości produktów.
Obecnie prace nad „Nowym ładem” nabierają tempa - 2 kwietnia 2019 r. Parlament Europejski oraz Rada osiągnęły wstępne porozumienie w sprawie większości zmian przedstawionych przez Komisję Europejską. Czytaj >
Przegląd dyrektyw
Przegląd ma objąć 4 dyrektywy, które chronią interesy gospodarcze konsumentów (wniosek COM(2018) 185 final):
- dyrektywę 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich
- dyrektywę 2005/29 dotyczącą nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów
- dyrektywę 2011/83 w sprawie praw konsumentów
- dyrektywę 98/6 w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom
Większość zmian dotyczy dyrektywy 2005/29 i dyrektywy 2011/83, natomiast dyrektywa 93/13 i dyrektywa 98/6 mają być znowelizowane w zakresie sankcji.
Drugi wniosek legislacyjny Komisji dotyczy powództw przedstawicielskich w celu ochrony zbiorowych interesów konsumentów i uchylenia dyrektywy 2009/22 w sprawie nakazów zaprzestania szkodliwych praktyk w celu ochrony interesów konsumentów (COM(2018) 184 final). Celem nowej regulacji ma być umożliwienie upoważnionym podmiotom reprezentującym zbiorowy interes konsumentów dochodzenia roszczeń w drodze powództw przedstawicielskich.
Główne obszary
Jednym z najważniejszych celów „Nowego ładu” jest zapewnienie konsumentom większej przejrzystości podczas korzystania z internetowych platform handlowych. Komisja chce położyć większy nacisk na jasną informację, czy w trakcie zakupów online konsumenci kupują od przedsiębiorców czy od innych konsumentów. Ma to służyć pewności co do przysługujących konsumentom praw w przypadku sprzedaży z podmiotem profesjonalnym.
Kolejnym obszarem zmian mają być objęte tzw. bezpłatne usługi cyfrowe, gdzie jednak konsumenci „płacą” swoimi danymi. Tu także planowane jest zwiększenie praw konsumenta. Zdaniem Komisji charakter i wartość danych osobowych sprawia, że trudno mówić o bezpłatności takich serwisów.
Mimo że „Nowy ład” ma na celu wzmocnienie praw konsumentów, to przewiduje również ułatwienia dla przedsiębiorców. Komisja proponuje, aby przedsiębiorcy mogli elastycznie wybierać środek komunikacji z klientem np. komunikowanie się z konsumentem za pośrednictwem różnych narzędzi online, takich jak np. dedykowane formularze i czaty (alternatywa dla e-maili).
„Nowy ład” adresuje także problem związany ze zwrotami zużytych produktów i w tym kontekście proponuje wyłączenie prawa odstąpienia od umów zawartych w okolicznościach nietypowych (na odległość i poza lokalem) w sytuacjach, gdy towar był już przez konsumenta używany, a nie tylko wypróbowany.
Ważnym tematem jest także tzw. podwójna jakości produktów, w szczególności produktów spożywczych wprowadzanych do obrotu na jednolitym rynku pod tą samą marką, lecz o różnym składzie lub jakości w poszczególnych państwach członkowskich.
Cykl na blogu
Niezależnie od tego, w jakim ostatecznie kształcie zmiany zostaną przyjęte, to organy krajowe staną przed wyzwaniem efektywnej transpozycji i stosowania nowych postanowień aktów unijnych. W Polsce zmiany dotkną więc m.in. ustawy o prawach konsumenta, ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, ustawy o informowaniu o cenach towarów i usług, ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Będziemy się szczegółowo przyglądać każdej ze zmian proponowanych w nowelizowanych dyrektywach i omawiać je w kolejnych wpisach na naszym blogu.
Zostańcie z nami!
Blog kancelarii Eversheds Sutherland, na którym piszemy o otoczeniu prawnym wytwarzania, sprzedaży, promocji i utylizacji produktów konsumenckich. Omawiamy kierunki zmian w prawie konsumenckim i ich wpływ na biznes m.in. w kontekście "Nowego ładu dla konsumentów" KE. Poruszamy kwestie regulacyjne związane z pełnym cyklem życia produktu - od pomysłu przez wprowadzenie do obrotu, działania promocyjne, dystrybucję, handel międzynarodowy, relacje z konsumentami, w tym sprawy związane z rękojmią, gwarancją i odpowiedzialnością za produkt przez prawo konkurencji, utylizację i recykling produktów oraz zgodność działalności biznesowej z regulacjami i najlepszymi praktykami dotyczącymi ochrony środowiska. Odnosimy się również do zagadnień związanych z prawnymi aspektami doboru marki produktu oraz egzekwowaniem jej skutecznej ochrony. Serwis tworzą prawnicy zespołu Commercial oraz zaproszeni goście.
Zapisz się na newsletter. Zostaw nam adres e-mail, a powiadomienie o nowym wpisie dostaniesz na swoją skrzynkę. Do subskrybentów bloga w pierwszej kolejności trafiać będą również przygotowywane przez nas materiały specjalne.
