2019-12-19
Co kryje się za „zatorami płatniczymi”? Nowe obowiązki przedsiębiorców oraz nowe uprawnienia Prezesa UOKiK już od początku 2020 roku

Od 1 stycznia 2020 roku Prezes UOKiK zyska nową kompetencję – nadzór nad tzw. zatorami płatniczymi. Zakazane zostanie nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych w transakcjach handlowych. Nowe przepisy mocno zaingerują też w swobodę zawierania przez przedsiębiorców umów, ustalając maksymalne, a w wielu przypadkach także sztywne terminy zapłaty wierzytelności.

Ustawa z dnia 8 marca 2013 roku o terminach zapłaty w transakcjach handlowych zmieni się w ustawę o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Prezes UOKiK będzie mógł nakładać na przedsiębiorców kary finansowe za zatory płatnicze. Już w lipcu organ informował, że będzie stanowczo reagował w przypadku opóźnień w płatnościach firm wobec kontrahentów. Co istotne, w celu efektywnego wykonywania nowych zadań urząd znacznie zwiększy swoje zasoby pracownicze. Można zatem założyć, że przepisy znowelizowanej ustawy będą intensywnie stosowane.

Z nowymi przepisami wiążą się cztery kluczowe dla przedsiębiorców zagadnienia.

1.    Nowe terminy zapłaty w transakcjach handlowych

Co do zasady termin zapłaty w ramach transakcji  handlowej nie będzie mógł przekroczyć 60 dni od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi. Termin ten będzie mógł zostać przedłużony wyłącznie poprzez wyraźne postanowienie umowne, pod warunkiem że jego przedłużenie nie będzie nieuczciwe wobec wierzyciela.

Ciężar udowodnienia, że postanowienia umowne nie są rażąco nieuczciwe będzie spoczywał na dłużniku. Podczas oceny pod uwagę brane będą nie tylko, jak dotychczas, rażące odstępstwa od dobrych praktyk handlowych, ale także:

  • właściwość towaru lub usługi, w szczególności czas zwykle potrzebny na zbycie towaru przez dłużnika;
  • dostosowanie harmonogramu dostawy towarów lub wykonywania usługi w częściach do harmonogramu spełniania odpowiadających im części świadczenia pieniężnego.

Ustawodawca wprowadził sankcję nieważności dla zrzeczenia się roszczenia dotyczącego ustalenia nieuczciwości terminu zapłaty.  

Wydłużenie 60-dniowego terminu zapłaty nie będzie możliwe w transakcjach, w których dłużnikiem będzie tzw. „duży przedsiębiorca”, a wierzycielem będzie mikro, mały albo średni przedsiębiorca.

Jeszcze krótszy, 30-dniowy termin zapłaty będzie obowiązywał gdy dłużnikiem będzie podmiot publiczny (za wyjątkiem podmiotów leczniczych).

W przypadku ustalenia terminów sprzecznie z przepisami ustawy – po upływie ustawowych terminów zapłaty - wierzycielowi przysługiwać będą odsetki. W przypadku ustalenia wyjątkowo długich terminów zapłaty (przewyższających 120 dni) wierzyciel będzie mógł nawet odstąpić od umowy. Natomiast postanowienia umowy wyłączające lub ograniczające wynikające z Ustawy uprawnienia wierzycieli lub obowiązki dłużników, albo mające na celu obejście nowych przepisów, będą nieważne.

Nowe zasady będą dotyczyć transakcji zawieranych po dniu 1 stycznia 2020 roku.

2.    Nowe obowiązki dla tzw. „dużych przedsiębiorców”

Nowelizacja wprowadza nowe obowiązki dla tzw. dużych przedsiębiorców, czyli takich, którzy zatrudniają co najmniej 250 pracowników lub których roczny obrót przekracza 50 000 000 euro albo których roczna suma bilansowa przekracza 43 000 000 euro.

W ramach transakcji duży przedsiębiorca będzie musiał złożyć drugiej stronie oświadczenie o swoim statusie. Brak złożenia takiego oświadczenia zagrożony będzie karą grzywny.

Przedsiębiorcy będą musieli sami ocenić nie tylko to, jaki posiadają status (mikro, małego, średniego czy dużego przedsiębiorcy), ale także jaki status posiada druga strona transakcji. Duzi przedsiębiorcy nie będą mogli powoływać się w tym zakresie na oświadczenie swojego kontrahenta, a będą zobowiązani do przeprowadzenia samodzielnej oceny jego statusu. Od wyników tej oceny będzie de facto zależała konieczność wykonania obowiązków ustawowych, w tym ustalenie odpowiednich terminów zapłaty.

Duzi przedsiębiorcy, którzy przekroczą wyznaczony w ustawie próg przychodowy (50 000 000 euro), oraz podatkowe grupy kapitałowe będą miały obowiązek składania do ministerstwa ds. gospodarki sprawozdań o terminach zapłaty stosowanych w poprzednim roku kalendarzowym. Wywiązanie się z tego obowiązku będzie spoczywało na członkach zarządów spółek kapitałowych komplementariuszach prowadzący sprawy spółek komandytowych, likwidatorach a także syndykach lub zarządcach ustanowionych w postepowaniach restrukturyzacyjnych. Co istotne, sprawozdania będą publicznie dostępne, a brak ich złożenia będzie sankcjonowany karą grzywny.

3.    Zakaz nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń

Nowelizacja zakazuje nadmiernego opóźniania się ze spełnieniem świadczeń pieniężnych. Będą one mieć miejsce, gdy w okresie 3 kolejnych miesięcy suma wartości świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie wyniesie co najmniej 2 000 000 złotych.

4.    Nowe uprawnienia Prezesa UOKiK

Nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych będzie podstawą do wszczęcia postępowania administracyjnego przez Prezesa UOKiK.

Kara za zator płatniczy będzie obliczana jako suma jednostkowych kar za każde niespełnione oraz spełnione po terminie świadczenie pieniężne, które było wymagalne w okresie objętym postepowaniem, z pominięciem świadczeń pieniężnych, w przypadku których termin ich spełnienia upłynął wcześniej niż 2 lata przed dniem wszczęcia postepowania. Wysokość jednostkowej kary będzie obliczana według określonego w Ustawie specjalnego algorytmu.

Postępowanie będzie poprzedzone tzw. analizą prawdopodobieństwa nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych.

W ramach swoich działań Prezes UOKiK będzie mógł m.in.:

  • wystąpić do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej o przekazanie danych;
  • uzyskać informacje o podejrzeniu sprzecznego z prawdą sprawozdania od Ministra właściwego ds. gospodarki;
  • żądać przekazania informacji przez przedsiębiorcę (także nie będącego stroną danej transakcji handlowej);
  • żądać od przedsiębiorców (także nie będących stroną danej transakcji hadlowej) przekazania ksiąg oraz dowodów księgowych, a także
  • przeprowadzić kontrolę w siedzibie przedsiębiorcy (również z pomocą policji).  

Za brak współpracy w toku kontroli lub nieudzielenia informacji Prezes UOKiK będzie mógł nałożyć na przedsiębiorcę karę finansową w wysokości 5% przychodu (nie więcej jednak niż 50 000 000 euro).

Zawiadomienie o zatorze płatniczym będzie mogło zostać zgłoszone Prezesowi UOKiK przez każdego, kto będzie posiadał taką informację.

Podsumowanie

Wprowadzane przepisy mocno ingerują w swobodę zawierania umów przez przedsiębiorców, ustalając maksymalne i sztywne terminy zapłaty w ramach transakcji handlowych.

Ryzyko dla przedsiębiorców wiąże się m.in. z możliwością wszczęcia postepowań przez Prezesa UOKiK, co charakterystyczne dla tego organu - także na podstawie informacji otrzymanych z rynku. Podobnie jak w przypadku innych postępowań prowadzonych przez Prezesa UOKiK dane tzw. sygnalistów (osób informujących o naruszeniu) nie będą podlegać ujawnieniu.

W związku z powyższym, nieodzowne wydaje się przeprowadzenie przez przedsiębiorców audytów zarówno dotychczas zawartych umów i statusu obecnych kontrahentów, jak i wprowadzenie mechanizmów weryfikacji nowych klientów oraz terminowej zapłaty faktur w ramach transakcji handlowych.

 




Dodaj komentarz
Nick/Pseudonim
WWW
Treść

Powiadamiaj mnie o nowych komentarzach do tego artykułu
E-mail (ukryty)


O serwisie

Blog kancelarii Eversheds Sutherlandna którym piszemy o otoczeniu prawnym wytwarzania, sprzedaży, promocji i utylizacji produktów konsumenckich. Omawiamy kierunki zmian w prawie konsumenckim i ich wpływ na biznes m.in. w kontekście "Nowego ładu dla konsumentów" KE. Poruszamy kwestie regulacyjne związane z pełnym cyklem życia produktu - od pomysłu przez wprowadzenie do obrotu, działania promocyjne, dystrybucję, handel międzynarodowy, relacje z konsumentami, w tym sprawy związane z rękojmią, gwarancją i odpowiedzialnością za produkt przez prawo konkurencji, utylizację i recykling produktów oraz zgodność działalności biznesowej z regulacjami i najlepszymi praktykami dotyczącymi ochrony środowiska. Odnosimy się również do zagadnień związanych z prawnymi aspektami doboru marki produktu oraz egzekwowaniem jej skutecznej ochrony. Serwis tworzą prawnicy zespołu Commercial oraz zaproszeni goście.  

O autorach
Bądź na bieżąco

Zapisz się na newsletter. Zostaw nam adres e-mail, a powiadomienie o nowym wpisie dostaniesz na swoją skrzynkę. Do subskrybentów bloga w pierwszej kolejności trafiać będą również przygotowywane przez nas materiały specjalne.


Tagi
UOKiK (6)gry wideo (6)gry komputerowe (6)Koronawirus (6)prawo autorskie (5)
dyrektywa omnibus (5)GameDev (5)sprzedaż online (4)RODO (4)konsumenci (4)COVID-19 (3)sprzedaż detaliczna (3)Dane osobowe (3)sprzedaż konsumencka (3)ochrona własności intelektualnej (3)wyroby medyczne (3)konsument w sieci (3)zbiorowe interesy konsumentów (2)Komisja Europejska (2)domeny (2)gospodarka obiegu zamkniętego (2)środki ochrony indywidualnej (2)ochrona środowiska (2)wprowadzenie do obrotu (2)Pośrednictwo internetowe (2)nieuczciwe praktyki rynkowe (2)Usługi telekomunikacyjne (2)umowy (2)Badania kliniczne (2)piractwo domenowe (2)uprawnienia konsumenckie (2)placówki handlowe i usługowe (2)reklama (2)system kaucyjny (2)prawo konkurencji (2)P2B (2)produkt jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (1)Prawo komunikacji elektronicznej (1)jednoosobowi przedsiębiorcy (1)wyroby akcyzowe (1)aktualizacja oprogramowania (1)kodeks cywilny (1)akcyza (1)Znakowanie (1)naruszenie znaku towarowego (1)substancje niebezpieczne (1)odstąpienie od umowy (1)Produkty lecznicze (1)Rozszerzona odpowiedzialność producenta (1)sklep internetowy (1)Max Schrems (1)Dyrektywa Digital Single Market (1)greenwashing (1)social media (1)zatory płatnicze (1)Nowy ład dla konsumentów (1)internet rzeczy (1)dyrektywa plastikowa (1)sprzęt RTV/AGD (1)Platforma Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (1)inteligentne urządzenia (1)znaki towarowe (1)Europejska Agencja Chemiczna (1)produkty biobójcze (1)odpowiedzialność za produkt (1)opłata recyklingowa (1)substancje chemiczne w produktach (1)muzyka (1)TSUE (1)zielony ład (1)Privacy shield (1)influencer marketing (1)Marketing bezpośredni (1)
więcej...
Archiwum
2024
Poznaj inne nasze serwisy

Blog kodeksWpracy.pl
Blog PrzepisNaEnergetyke.pl

Ta strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych oraz dla prawidłowego funkcjonowania strony. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo poprzez ustawienia przeglądarki lub wyrażenie zgody poniżej. Możliwe jest także wyłączenie cookies poprzez ustawienia przeglądarki, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje. Dowiedz się więcej w naszej polityce prywatności.



Przechodzę do serwisu