2023-01-10
Reforma prawa konsumenckiego od 2023 r. Co zmieniły dyrektywy towarowa i cyfrowa?

reforma prawa konsumenckiegoReforma przepisów konsumenckich wprowadziła tzw. rękojmię konsumencką – szczególną wobec przepisów Kodeksu cywilnego regulację wyznaczającą zasady procedowania reklamacji B2C. Nowe przepisy zmodyfikowały także zasady udzielania gwarancji. 

Dyrektywy towarowa i cyfrowa wymuszają przede wszystkim zmiany w obszarze uprawnień reklamacyjnych konsumentów. Ustawa z 4 listopada 2022 r. znowelizowała więc ustawę z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta i Kodeks cywilny. Polski ustawodawca zdecydował się „wyjąć” zasady rozpatrywania reklamacji konsumenckich (dotyczących rzeczy ruchomych) z Kodeksu cywilnego i uregulować je osobno w ustawie o prawach konsumenta. Tym samym wracamy do modelu sprzed 2014 r., tj. do odseparowania rękojmi konsumenckiej od tej w relacjach B2B, tak jak wyglądało to pod rządami ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Ponadto nowelizacja obejmie także przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące gwarancji. Co istotne, przepisy Kodeksu cywilnego o rękojmi przy sprzedaży wciąż będą miały zastosowanie do wad nieruchomości nabywanych przez konsumentów.

Z uzasadnienia do projektu ustawy wynika, że zaimplementowanie dyrektyw towarowej i cyfrowej do ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta stwarza spójną i w zasadzie zamkniętą regulację, co z kolei przekłada się na „ustabilizowanie” sytuacji prawnej przedsiębiorców i konsumentów. Zdaniem ustawodawcy zabieg ten eliminuje, do niezbędnego minimum, potrzebę stosowania odesłań do innych przepisów prawa, w tym z zakresu rękojmi i gwarancji. Implementacja obu dyrektyw w Kodeksie cywilnym negatywnie wpłynęłaby na czytelność tej ustawy.

Ustawa z 4 listopada 2022 r. wprowadziła – w ustawie o prawach konsumenta – hierarchię uprawnień przysługujących konsumentom w przypadku braku zgodności produktu (towaru) z umową. Wedle nowych przepisów konsument nie może od razu (tak jak to funkcjonowało na gruncie przepisów o rękojmi z Kodeksu cywilnego) zażądać obniżenia ceny lub złożyć oświadczenia o odstąpieniu od umowy (dokonać tzw. zwrotu). Początkowo uprawnienia reklamacyjne konsumenta ograniczają się do możliwości żądania naprawy lub wymiany towaru na zgodny z umową. Dopiero gdy realizacja tych uprawnień nie jest możliwa, konsument może dochodzić ochrony poprzez złożenie oświadczenia o obniżeniu ceny lub zwrócenie produktu (odstąpienie od umowy). Uprawnienie do złożenia oświadczenia o obniżeniu ceny lub odstąpienia od umowy aktualizuje się wówczas, gdy wystąpi co najmniej jedna z następujących sytuacji: 

  1. sprzedawca odmówi zarówno wymiany, jak i naprawy towaru z uwagi na niemożliwość dokonania obu tych czynności albo ich nadmierny koszt; 
  2. sprzedawca nie usunął niezgodności towaru z umową poprzez naprawę lub wymianę towaru;
  3. sprzedawcy nie udało się usunąć niezgodności towaru z umową (np. gdy w ramach wymiany sprzedawca dostarczył towar wadliwy albo nie usunął wady towaru pomimo podjęcia próby jego naprawy);
  4. brak zgodności towaru z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia natychmiastowe obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy; 
  5. z oświadczenia sprzedawcy lub okoliczności wyraźnie wynika, że nie doprowadzi on towaru do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla kupującego. 

Paradoksalnie wprowadzona zmiana jest dla konsumentów mniej korzystna niż obowiązujące do 31 grudnia 2022 r. kodeksowe zasady rozpatrywania reklamacji. Przekłada się bowiem na mniej elastyczną sekwencyjność uprawnień konsumenckich. Polski ustawodawca nie mógł jednak pozostawić zasad rozpatrywania reklamacji w dotychczasowym kształcie, ponieważ byłoby to niezgodne z zasadą pełnej harmonizacji wynikającą z transponowanych dyrektyw. Prawodawca unijny dąży do maksymalnego zbliżenia standardów rozpatrywania reklamacji we wszystkich krajach UE. Stąd też Polska musiała dostosować się do nowych, mniej korzystnych dla konsumentów zasad i usztywnić procesy reklamacyjne w relacjach B2C.

Nowelizacja ustawy o prawach konsumenta spowodowała odejście od pojęcia wady (funkcjonującego w Kodeksie cywilnym) i powrót do konstrukcji niezgodności (a dokładniej pojęcia braku zgodności) towaru z umową. Ustawodawca nie zdefiniował pojęcia „niezgodności”, jednak wyjaśnił, jak rozumieć należy – w ujęciu subiektywnym i obiektywnym – zgodność towaru z umową. I tak towar jest zgodny z umową, jeżeli zgodne z umową pozostają w szczególności jego:

  1. opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi – również kompatybilność, interoperacyjność i dostępność aktualizacji;
  2. przydatność do szczególnego celu, do którego jest potrzebny konsumentowi, o którym konsument powiadomił przedsiębiorcę najpóźniej w momencie zawarcia umowy i który przedsiębiorca zaakceptował.

Ponadto towar, aby został uznany za zgodny z umową, powinien:

  1. nadawać się do celów, do których zazwyczaj używa się towaru tego rodzaju, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa, norm technicznych lub dobrych praktyk;
  2. być dostarczany z akcesoriami i instrukcjami, których dostarczenia konsument może rozsądnie oczekiwać;
  3. być takiej samej jakości jak próbka lub wzór, które przedsiębiorca udostępnił konsumentowi przed zawarciem umowy, i odpowiadać opisowi takiej próbki lub takiego wzoru.
  4. występować w takiej ilości i mieć takie cechy, w tym trwałość i bezpieczeństwo, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi – również funkcjonalność i kompatybilność, jakie są typowe dla towaru tego rodzaju i których konsument może zasadnie oczekiwać, biorąc pod uwagę charakter towaru oraz publiczne zapewnienie złożone przez przedsiębiorcę, jego poprzedników prawnych lub osoby działające w ich imieniu, w szczególności w reklamie lub na etykiecie, chyba że przedsiębiorca wykaże, że:
  • nie wiedział o danym publicznym zapewnieniu i oceniając rozsądnie, nie mógł o nim wiedzieć,
  • przed zawarciem umowy publiczne zapewnienie zostało sprostowane z zachowaniem warunków i formy, w jakiej publiczne zapewnienie zostało złożone, lub w porównywalny sposób,
  • publiczne zapewnienie nie miało wpływu na decyzję konsumenta o zawarciu umowy;

Aby dostosować się do nowych regulacji, sprzedawcy powinni zrewidować stosowane mechanizmy posprzedażowej obsługi klientów, w tym zaktualizować regulaminy sprzedaży, wszelkie noty (komunikaty) odnoszące się do uprawnień reklamacyjnych klientów, przejrzeć skrypty dla pracowników sklepów i biur obsługi klienta.

Implementacja dyrektyw 2019/770 i 2019/771 objęła ochroną reklamacyjną treści i usługi cyfrowe oraz towary z elementami cyfrowymi. Ustawa wprowadziła wyraźny obowiązek ich aktualizacji, któremu towarzyszą szczególne obowiązki informacyjne względem użytkowników. Przedsiębiorca powinien informować o dostępności aktualizacji, a także o konsekwencjach ich niezainstalowania.

Ponadto rękojmia konsumencka dotyczy nie tylko umów sprzedaży, lecz także umów o dzieło i umów dostawy. Sprzedawca, wykonawca lub dostawca ponosi odpowiedzialność za niezgodność towaru z umową, która ujawni się w terminie 2 lat od dnia jego dostarczenia, chyba że określony termin przydatności towaru do użycia jest dłuższy (wtedy też termin odpowiedzialności ulega odpowiedniemu wydłużeniu).

W zakresie zasad udzielania gwarancji najważniejsza zmiana sprowadza się do tego, że w oświadczeniu gwarancyjnym nie będzie można przewidywać mniej korzystnych warunków wymiany lub naprawy towaru, niż warunki w ramach rękojmi konsumenckiej. Nowelizacja ustawy o prawach konsumenta wprowadziła minimalny poziom uprawnień konsumenta korzystającego z gwarancji, które dotychczas mogły być swobodnie (wedle uznania) kształtowane przez gwaranta. Pozostałe przepisy dotyczące udzielania gwarancji pozostały w Kodeksie cywilnym.




Dodaj komentarz
Nick/Pseudonim
WWW
Treść

Powiadamiaj mnie o nowych komentarzach do tego artykułu
E-mail (ukryty)


O serwisie

Blog kancelarii Eversheds Sutherlandna którym piszemy o otoczeniu prawnym wytwarzania, sprzedaży, promocji i utylizacji produktów konsumenckich. Omawiamy kierunki zmian w prawie konsumenckim i ich wpływ na biznes m.in. w kontekście "Nowego ładu dla konsumentów" KE. Poruszamy kwestie regulacyjne związane z pełnym cyklem życia produktu - od pomysłu przez wprowadzenie do obrotu, działania promocyjne, dystrybucję, handel międzynarodowy, relacje z konsumentami, w tym sprawy związane z rękojmią, gwarancją i odpowiedzialnością za produkt przez prawo konkurencji, utylizację i recykling produktów oraz zgodność działalności biznesowej z regulacjami i najlepszymi praktykami dotyczącymi ochrony środowiska. Odnosimy się również do zagadnień związanych z prawnymi aspektami doboru marki produktu oraz egzekwowaniem jej skutecznej ochrony. Serwis tworzą prawnicy zespołu Commercial oraz zaproszeni goście.  

O autorach
Bądź na bieżąco

Zapisz się na newsletter. Zostaw nam adres e-mail, a powiadomienie o nowym wpisie dostaniesz na swoją skrzynkę. Do subskrybentów bloga w pierwszej kolejności trafiać będą również przygotowywane przez nas materiały specjalne.


Tagi
UOKiK (6)gry wideo (6)gry komputerowe (6)Koronawirus (6)prawo autorskie (5)
dyrektywa omnibus (5)GameDev (5)sprzedaż online (4)RODO (4)konsumenci (4)COVID-19 (3)sprzedaż detaliczna (3)Dane osobowe (3)sprzedaż konsumencka (3)ochrona własności intelektualnej (3)wyroby medyczne (3)konsument w sieci (3)zbiorowe interesy konsumentów (2)Komisja Europejska (2)domeny (2)gospodarka obiegu zamkniętego (2)środki ochrony indywidualnej (2)ochrona środowiska (2)wprowadzenie do obrotu (2)Pośrednictwo internetowe (2)nieuczciwe praktyki rynkowe (2)Usługi telekomunikacyjne (2)umowy (2)Badania kliniczne (2)piractwo domenowe (2)uprawnienia konsumenckie (2)placówki handlowe i usługowe (2)reklama (2)system kaucyjny (2)prawo konkurencji (2)P2B (2)produkt jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (1)Prawo komunikacji elektronicznej (1)jednoosobowi przedsiębiorcy (1)wyroby akcyzowe (1)aktualizacja oprogramowania (1)kodeks cywilny (1)akcyza (1)Znakowanie (1)naruszenie znaku towarowego (1)substancje niebezpieczne (1)odstąpienie od umowy (1)Produkty lecznicze (1)Rozszerzona odpowiedzialność producenta (1)sklep internetowy (1)Max Schrems (1)Dyrektywa Digital Single Market (1)greenwashing (1)social media (1)zatory płatnicze (1)Nowy ład dla konsumentów (1)internet rzeczy (1)dyrektywa plastikowa (1)sprzęt RTV/AGD (1)Platforma Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (1)inteligentne urządzenia (1)znaki towarowe (1)Europejska Agencja Chemiczna (1)produkty biobójcze (1)odpowiedzialność za produkt (1)opłata recyklingowa (1)substancje chemiczne w produktach (1)muzyka (1)TSUE (1)zielony ład (1)Privacy shield (1)influencer marketing (1)Marketing bezpośredni (1)
więcej...
Archiwum
2024
Poznaj inne nasze serwisy

Blog kodeksWpracy.pl
Blog PrzepisNaEnergetyke.pl

Ta strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych oraz dla prawidłowego funkcjonowania strony. Każdy może zaakceptować pliki cookies albo poprzez ustawienia przeglądarki lub wyrażenie zgody poniżej. Możliwe jest także wyłączenie cookies poprzez ustawienia przeglądarki, dzięki czemu nie będą zbierane żadne informacje. Dowiedz się więcej w naszej polityce prywatności.



Przechodzę do serwisu