Nowe wymagania w zakresie komunikowania promocji cenowych, dodatkowe informacje w e-sklepach nt. opinii, wyników wyszukiwania czy indywidualnego dostosowania ceny to tylko niektóre z licznych zmian, które objęły sprzedawców B2C w związku z przyjęciem dyrektywy Omnibus. Nowe przepisy rodzą też wątpliwości interpretacyjne, co przekłada się na realne problemy sklepów.
Dyrektywa Omnibus zmieniła aż cztery unijne dyrektywy konsumenckie, tj.:
- dyrektywę w sprawie nieuczciwych warunków umów (1993/13/EWG),
- dyrektywę w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom (1998/6/UE),
- dyrektywę w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych (2005/29/WE),
- dyrektywę w sprawie praw konsumentów (2011/83/UE).
Pierwsza z ww. dyrektyw znalazła odzwierciedlenie w polskich przepisach za sprawą nowelizacji Kodeksu cywilnego, w którym ujęto przepisy dotyczące niedozwolonych klauzul umownych. Dyrektywę 1998/6/UE odnajdujemy w polskim porządku prawnym w ustawie z 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług. Dyrektywę 2005/29 implementowano ustawą z 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, zaś dyrektywę 2011/83 wprowadzono do polskich przepisów za sprawą ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. W efekcie ustawa implementująca do krajowego porządku prawnego dyrektywę Omnibus zmienia trzy wyżej wymienione akty. Modyfikuje też ustawę z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów poprzez uzupełnienie przepisów sankcyjnych. Przy okazji polska ustawa implementująca dyrektywę 2019/2161 nowelizuje Prawo telekomunikacyjne oraz Kodeks wykroczeń, jednakże wprowadzane do tych ustaw zmiany nie wynikają z tejże dyrektywy, a wprowadzane są przy okazji zmian konsumenckich.
Dyrektywa Omnibus wiąże się z wdrożeniem szeregu nowych obowiązków informacyjnych wobec konsumentów. Przede wszystkim sprzedawcy offline i online mają obowiązek promowania obniżek cen w określony z góry sposób. Wedle nowych przepisów, w przypadku obniżenia ceny, sprzedający powinien zamieścić, i to bezpośrednio obok obniżonej ceny, informację o najniższej cenie towaru lub usługi z okresu 30 dni przed wprowadzeniem obniżki.
Zasady prezentowania cen w polskim prawie reguluje ustawa z 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług. Jej treść determinuje dyrektywa 98/6/WE w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom. Jednak jak sama nazwa wskazuje unijna dyrektywa odnosi się wyłącznie do zasad informowania o cenach towarów. Podobnie wygląda to w odniesieniu do dyrektywy Omnibus, która zmienia dyrektywę 98/6/WE poprzez dodanie zasad informowania o obniżkach wyłącznie w odniesieniu do towarów. W efekcie również wytyczne Komisji Europejskiej w zakresie komunikowania promocji odnoszą się wyłącznie do obniżek cen towarów. Tymczasem polski ustawodawca reguluje zasady komunikowania cen towarów i usług. Nowe zasady informowania o promocjach będą się odnosić również do usług.
Zabieg polskiego ustawodawcy generuje wątpliwości interpretacyjne w zakresie obniżek cen świadczonych usług, z którymi będą musieli zmierzyć się przedsiębiorcy. Zdarza się, że wraz ze zmianą ceny usługi na niższą zmienia się również jej zakres (np. w przypadku świadczenia usług w ramach chmury obliczeniowej obniżenie ceny pociąga za sobą zmniejszenie dostępnej pamięci). Wtedy powstaje pytanie, czy do czynienia mamy z obniżeniem ceny, które implikuje obowiązek uwidocznienia najniższej ceny usługi w okresie 30 dni przed wprowadzeniem obniżki? Czy jednak mówimy wtedy o innej usłudze, ponieważ zmienił się jej zakres (wraz z redukcją ceny zmniejszona zostaje moc obliczeniowa dla urządzeń IT w chmurze)? W takim przypadku warto zastanowić się nad wyczerpującym opisaniem zakresu aktualnie oferowanej usługi połączonym z prezentacją zmiany ceny (podanie najniższej ceny w okresie ostatnich 30 dni), tak aby nie narazić się na zarzut wprowadzania konsumentów w błąd.
Udzielenie odpowiedzi na te pytania jest o tyle istotne, że nowe zasady komunikowania obniżek znajdują zastosowanie także do reklamy towarów i usług, których ceny zostały obniżone. Stąd zmienione przepisy i ich prawidłowa interpretacja są istotne także dla działów i firm marketingowych.
Zmiany dotyczące promocji cenowych to nie wszystko. Co jeszcze zmienia Omnibus?
Implementacja dyrektywy Omnibus spowodowała istotne zmiany w sferze e-commerce. Przede wszystkim przedsiębiorcy działający online mają obowiązek prezentować nowe informacje na temat:
- pochodzenia opinii o produktach publikowanych na swoich stronach,
- stosowania mechanizmów plasowania lub
- indywidualnego dostosowywania ceny.
|
Dla realizacji nowych obowiązków informacyjnych nie jest wystarczające wprowadzenie wzmianek o stosowaniu powyższych mechanizmów w regulaminach lub politykach prywatności. Odpowiednie komunikaty powinny znajdować się przy konkretnej opinii (np. „zweryfikowano – opinia pochodzi od osoby, która kupiła produkt”), wyniku wyszukiwania produktów (np. „produkt prezentowany w wynikach wyszukiwania w ramach usługi odpłatnego plasowania”) lub cenie (np. „cena indywidualnie dostosowana w oparciu o algorytm”), czyli być widoczne z poziomu interfejsu użytkownika. |
Stąd niezbędna jest weryfikacja funkcjonalności sklepów internetowych oraz internetowych platform handlowych pod kątem możliwości uwidaczniania dodatkowych informacji. Przeprowadzenie takiego audytu pozwala zidentyfikować i wyeliminować ryzyka, które mogą prowadzić do interwencji Prezesa UOKiK, a w przypadku niewłaściwego komunikowania promocji cenowych – także ze strony Inspekcji Handlowej.
Zobacz poprzednie wpisy z cyklu publikacji o aktualnościach w prawie konsumenckim >>
Blog kancelarii Eversheds Sutherland, na którym piszemy o otoczeniu prawnym wytwarzania, sprzedaży, promocji i utylizacji produktów konsumenckich. Omawiamy kierunki zmian w prawie konsumenckim i ich wpływ na biznes m.in. w kontekście "Nowego ładu dla konsumentów" KE. Poruszamy kwestie regulacyjne związane z pełnym cyklem życia produktu - od pomysłu przez wprowadzenie do obrotu, działania promocyjne, dystrybucję, handel międzynarodowy, relacje z konsumentami, w tym sprawy związane z rękojmią, gwarancją i odpowiedzialnością za produkt przez prawo konkurencji, utylizację i recykling produktów oraz zgodność działalności biznesowej z regulacjami i najlepszymi praktykami dotyczącymi ochrony środowiska. Odnosimy się również do zagadnień związanych z prawnymi aspektami doboru marki produktu oraz egzekwowaniem jej skutecznej ochrony. Serwis tworzą prawnicy zespołu Commercial oraz zaproszeni goście.
Zapisz się na newsletter. Zostaw nam adres e-mail, a powiadomienie o nowym wpisie dostaniesz na swoją skrzynkę. Do subskrybentów bloga w pierwszej kolejności trafiać będą również przygotowywane przez nas materiały specjalne.
